Lễ hội Lùng tùng – Lễ xuống đồng là hình thức sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Thái Tây Bắc mở đầu cho một mùa xuân mới, mùa màng bội thu.
Vào dịp đầu năm mới, đồng bào dân tộc Thái vùng Tây Bắc lại rộn ràng tổ chức Lễ hội Lùng tùng. Đây là lễ hội truyền thống của đồng bào Thái, mang tính chất nghi lễ nông nghiệp, mở đầu cho mùa sản xuất mới, cầu cho mùa màng bội thu, gia súc phát triển, con người khỏe mạnh, bản làng yên vui, mọi người, mọi nhà ấm no, hạnh phúc…
 |
| Lễ hội Lùng tùng – Lễ xuống đồng của dân tộc Thái |
 |
| Chuẩn bị các lễ vật cho Lễ hội Lùng tùng |
Thầy mo Lò Văn Xơi, xã Mường Cang, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu cho biết: Trước ngày tổ chức Lễ hội Lùng tùng, các già làng chuẩn bị các công việc cho ngày hội như chuẩn bị lễ cúng thần linh bao gồm lợn luộc, gà luộc, xôi màu, hoa quả, tiền vàng, trầu cau, bánh, rượu, mật ong, cá nướng, cá muối chua… và chọn thửa ruộng ở nơi bằng phẳng, rộng rãi, thuận tiện cho tổ chức nghi thức xuống đồng, cũng là nơi tổ chức các trò chơi và văn nghệ dân gian. Các bản cũng chọn ra những con trâu khỏe, chiếc cày tốt để thực hiện những đường cày đầu tiên của năm mới.
 |
| Thầy cúng làm lễ xin báo cáo thần linh, thổ địa |
|
| Rước cờ trống và lễ vật cúng Nàng Han ra mảnh ruộng được chuẩn bị cho lễ hội ngay từ sáng sớm |
Nghi lễ đầu tiên, bản mường thường mở một lễ cúng, trong đó già làng hoặc ông mo (thầy cúng) phải làm lễ xin báo cáo thần linh, thổ địa, sau đó mới tổ chức lễ cúng Nàng Han ngay tại bản. Nàng Han được coi là vị đại diện cho lực lượng thần linh bảo vệ bản mường, cúng xong thì đoàn người rước cờ trống và lễ vật cúng Nàng Han ra mảnh ruộng được chuẩn bị cho lễ hội.
|
| Các thầy cúng thực hiện nghi lễ cúng trong ngày Lễ hội Lùng tùng |
Tại đây sắp thêm 4 mâm cúng nữa, là các mâm cúng chúng sinh; cúng thành hoàng làng; cúng thần linh các cõi tiên giới và dưới biển, dưới đất; cúng các thần núi, thần rừng, thần đất. Sau khi thực hiện xong phần cúng các vị thần mới tiến hành các nghi thức cày bừa, gieo hạt… cầu cho một năm sản xuất mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, cầu cho người dân được khỏe mạnh.
 |
| Người có uy tín trong bản, xã đánh trống, chiêng khai hội |
|
| Bà con dân bản xuống đồng tham gia cày bừa |
|
| Thực hiện nghi thức gieo hạt cầu mùa màng tốt tươi, no ấm |
Phần hội tiếp đó là chương trình văn nghệ dân gian truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, sau đó bà con và du khách được tham gia các trò chơi dân gian như tung còn, đẩy gậy, bắn nỏ, đánh đu, tó má lẹ, kéo co…
|
| Lễ hội Lùng tùng còn là dịp để đồng bào các dân tộc tụ hội, giao lưu văn hóa |
Từ hoạt động Lễ hội Lùng tùng, mỗi người dân địa phương, đặc biệt là đồng bào dân tộc Thái và thế hệ trẻ không chỉ tham gia vào việc tổ chức lễ hội mà còn có thêm hiểu biết, có ý thức gìn giữ, bảo tồn nét đẹp văn hóa của cộng đồng. Lễ hội Lùng tùng còn là dịp để đồng bào các dân tộc tụ hội, giao lưu văn hóa, tình cảm, tăng thêm sự hiểu biết, tình đoàn kết gắn bó, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Phạm Tiệp
v
